Türev piyasalar, ileri bir vade için fiyatı ve şartları önce belirlenmiş olan teslimatı veya nakit uzlaşması yapılmak üzere türev ürünlerin alım ya da satım işlemlerinin bugünden gerçekleştiği piyasalardır.
Vadeli işlem sözleşmeleri, dayanak varlıklarına göre sınıflandırılır. Aşağıda yer alan ürün fiyatları dünya üzerinde büyük çapta işlem hacmi olan borsalarda belirlenmektedir.
• Emtia vadeli işlemleri (Ham petrol, doğal gaz, mısır ve buğday...)
• Hisse senedi endeksi vadeli işlemleri (S&P 500 Endeksi…)
• Döviz vadeli işlemleri (EURUSD, GBPUSD…)
• Değerli metal vadeli işlemleri (Altın, gümüş…)
• Tahviller ve diğer ürünler vadeli işlemleri (ABD Hazinesi Tahvilleri…)
CME GROUP, dünyanın önde gelen ve en çeşitli türev piyasasıdır. Dört ayrı borsadan oluşmaktadır; CME, CBOT, NYMEX ve COMEX.
CME Group Inc.
Chicago Mercantile Exchange (CME); bir Amerikan küresel piyasalar şirketidir. Dünyanın en büyük finansal türev borsasıdır. Tarım ürünleri, para birimleri, enerji, faiz oranları, metaller, hisse senedi endeksleri ve kripto para vadeli işlemlerini içeren varlık sınıflarında işlemler yapılmaktadır. Şirket, vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyonlar sunmaktadır.
Chicago Board of Trade (CBOT)
12 Temmuz 2007'de CBOT, Chicago Mercantile Exchange (CME) ile birleşerek CME Group'u oluşturmuştur. Faiz oranı, tarım ve hisse senedi endeksi ürünleri işlem görmektedir.
New York Mercantile Exchange (NYMEX)
NYMEX, 2008 yılında CME Group'un bir parçası olmuştur. NYMEX, mevcut ürün sunumuna geniş bir enerji ürünleri yelpazesinin yanı sıra metaller ve tarım sözleşmeleri getirmiştir. Borsadaki işlemler için verilen fiyatlar, insanların dünya çapında çeşitli emtialar için ödediği fiyatların temelini oluşturmaktadır. Nymex borsasında işlem hacmi yüksek olan ürünler ham petrol, brent petrol ve doğalgaz ürünleridir. Bu özelliği ile Nymex borsası dünyanın işlem hacmi en yüksek enerji borsasıdır denilebilir.
The Commodity Exchange (COMEX)
2008 yılında CME Group'a katılmış ve birleşme ile metal ürünleri grubunu değerli, baz ve demirli metallerde çeşitli küresel ölçütleri içerecek şekilde genişletmiştir. COMEX, altın, platinyum, bakır, gümüş ve benzeri değerli metallerin işlem gördüğü ABD'de yer alan vadeli işlem borsasıdır. Comex üzerinde sadece değerli metaller işlem görmektedir.
Ayrıca söz edilmesi gereken diğer büyük borsalar bulunmaktadır.
Kansas City Board of Trade'i (KCBOT)
17 Ekim 2012'de CME Group, Kansas City Board of Trade'i (KCBOT) satın almıştır. CME Group'un parçası olan Kansas City Board of Trade, öncelikle sert kırmızı kış buğdayı ile ilgilenen bir vadeli işlem borsasıdır. Kansas City Board of Trade'de fiyatlar, küresel buğday fiyatlarının ölçütüdür.
– LME (London Metal Exchange)
Londra Metal Borsası, endüstriyel metallerin ticareti için dünya merkezidir. Tüm demir dışı metal vadeli işlemlerinin çoğunluğu bu platformda işlem görmektedir.
Ürün Örnekleri; Alüminyum, Bakır, Kurşun, Kalay…
– ICE (Intercontinental Exchange)
ICE, enerji piyasalarını dijitalleştirmek ve daha fazla fiyat şeffaflığı sağlamak için 2000 yılında kurulmuştur. Şirket, finansal ve emtia piyasaları için 12 düzenlenmiş borsa ve pazar bulundurmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avrupa'daki ICE vadeli işlem borsaları, Avrupa'daki Liffe vadeli işlem borsaları, New York Menkul Kıymetler Borsası, hisse senedi opsiyonları borsaları ve OTC enerji, kredi ve hisse senedi piyasaları dahildir.
Ürün Örnekleri; Brent Petrol, Pamuk, Kahve, Şeker…
– EUREX (Eurex Exchange)
Eurex Exchange, öncelikle Avrupa bazlı türev ürünlerin alım satımını sunan uluslararası bir borsadır. Avrupa'nın en büyük vadeli işlem ve opsiyon piyasasıdır. Bu borsada işlem gören ürünler, Alman ve İsviçre borçlanma araçlarından Avrupa hisse senetlerine ve çeşitli hisse senedi endekslerine kadar çeşitlilik göstermektedir.
Ürün Örnekleri; Dax, Mini Dax